خودروسازان پول‌های مردم را در آفریقا و روسیه سرمایه‌گذاری کردند؟
رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی خودروسازان می‌گوید
این روزها برای خودروسازان روزهای سختی است. آنها مدت‌هاست زیر ذره‌بین قرار گرفته‌اند و بعد از آن‌که هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو هفته پیش دستگیر شد، فریدون احمدی، نماینده زنجان و محمد عزیزی، نماینده ابهر هم به دلیل اخلال در بازار خودرو بازداشت و با قرار وثیقه آزادند. حالا در این میان، روز گذشته امیر خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی در نطق میان‌دستور خود درباره 63هزار‌میلیارد تومان تخلف خودروسازان صحبت کرده و گفته است که «اینها ۳۰هزار‌میلیارد به بانک‌ها بدهی دارند، ۲۰هزار‌میلیارد بدهی به قطعه‌سازان دارند، ۱۳هزار‌میلیارد پول مردم کجا رفته است؟!»
امیر خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی در نطق میان‌دستور خود در مجلس این پرسش را از خودروسازان مطرح کرده است که پول‌های گرفته‌شده از مردم آیا در آفریقا، سوریه، روسیه، سنگال و بلاروس سرمایه‌گذاری شده است؟! «چرا اموال مردم را این‌طرف و آن‌طرف می‌برید؟» نکته‌ای که نه خجسته پاسخی به آن داده و نه خودروسازان و هنوز هم مشخص نیست اگر این پول‌ها به کشورهای ذکر شده رفته باشد، آیا تخلف است یا خیر.
در این میان، امیرحسن کاکایی، کارشناس خودرو و عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت به «شهروند» می‌گوید که ایران بیست‌سال است در کشورهای ذکر شده کارخانه دارد و سرمایه‌گذاری در این مناطق در سال‌های گذشته نه‌تنها تخلف نبود و مورد پرسشگری قرار نمی‌گرفت که بسیاری با آن پز هم می‌دادند: «از زمانی که سمند به‌عنوان خودروی ملی شناخته شد، ایران به فکر بازارهای خارجی افتاد. یک زمانی و بعد از خارج شدن پیکان از دور، قرار بود این ماشین به سنگال برود و در کشورهای دیگر سمند و پراید تولید شد و در دوره‌هایی هم سود کردیم. آن زمان این اتفاق یکی از افتخارات برای مدیران بود.»
امیرحسن کاکایی، کارشناس خودرو: درحال حاضر کارخانجات خارج از ایران اوضاع بسیار بدی دارند. کارخانه سنگال عملا راه نیفتاد، کارخانه ونزوئلا مدت‌هاست خوابیده و اوضاع بقیه هم بهتر نیست و حالا وجود این کارخانه‌ها فقط خودنمایی است
به گفته او، مشکلات زیرساختی در بسیاری از این کشورها زیاد بود. برق شهری سنگال برای کار کارخانه جوابگو نبود و ونزوئلا هم در مقاطع زیادی پول ایران را پس نداد: «سرمایه‌گذاری در خارج ذاتا بد نبود اما مشکل اصلی خودروسازی ما این بود که حرکت‌هایش سیاسی بود، نه اقتصادی. به همین دلیل حتی اگر خودروساز زمانی متوجه می‌شد کارش از نظر اقتصادی به‌صرفه نیست، به دلایل سیاسی نمی‌توانست از کشورهایی که در آن سرمایه‌گذاری کرده بود، خارج شود.»
کاکایی می‌گوید مرکز پژوهش‌های مجلس چند‌سال پیش درباره چگونگی کارکرد کارخانه‌های خارج از ایران و پولی که به آن‌جا واریز می‌شود، تحقیقات مفصلی انجام داد اما هیچ تخلفی در کار نبود: «در این پژوهش ما تخلفی نمی‌بینیم و باز هم به بحث سیاسی‌کاری باید اشاره و به این نکته توجه کنیم که بسیاری از کارها با چراغ سبز انجام می‌شود و در حقیقت مدیران خودروسازی‌ها بیش از هر چیز فقط عامل اجرا بودند و نقش دیگری نداشتند.»
این کارشناس خودرو معتقد است درحال حاضر کارخانجات خارج از ایران اوضاع بسیار بدی دارند. کارخانه سنگال عملا راه نیفتاد، کارخانه ونزوئلا مدت‌هاست خوابیده و اوضاع بقیه هم بهتر نیست و حالا وجود این کارخانه‌ها فقط خودنمایی است: «مشکل دیگری که ما در بحث صادرات داریم این است که حوزه را نمی‌شناسیم و نمی‌دانیم استراتژی صادرات درازمدت است؛ آن هم درباره کالایی چون خودرو. اما درنهایت برای وضع فعلی این تنها خودروسازان نیستند که مقصرند و عوامل گوناگون برای آن وجود دارد.» او می‌گوید در شرایط فعلی خوب است از گذشته تجربه بیاموزیم تا حداقل در آینده مرتکب اشتباهاتی از این دست در صنعت کشور نشویم.