رسم و رسوم علیه کودکی
دستگاه قضائی و بهزیستی به ماجرای ازدواج دختربچهای از کهگیلویه و بویراحمد ورود کردند
این نخستینبار نبود که خبر ازدواج دختر بچهای کم سن و سال شبکههای مجازی را به تکاپو انداخت.
اینبار اما ویدیویی ضمیمه خبر بود که مراسمی را با حضور عروسی کم و سن سالتر از آنکه قابل باور باشد، در کنار دامادی جوان نشان میداد و میهمانهایی به شادی مشغول.
این ویدیو که توضیحات یکی از خبرنگاران آن را تکمیل میکرد به مراسم نامزدی این دختربچه مربوط میشد؛ ویدیویی که همزمان با راه انداختن جنجال در شبکههای اجتماعی صدای خیلی از چهرهها را هم درآورد و افکار عمومی را چنان بسیج کرد که کمتر از 24 ساعت بعد از پربازدیدشدنش مسئولان قضائی شهرستان بهمئی در کهگلیویه و بویر احمد را وارد عمل کرد و خبر آمد که با ورود دادگستری به ماجرا، عقد دختربچه باطل شده است؛
درواقع با مرور توضیحات رئیس دادگستری استان کهگیلویه و بویراحمد میبینیم که اگر چه صیغه عقد موقت باطل نشده است اما با راضیکردن داماد او مدت دو ساله عقد موقت را بخشیده و پدر عروس هم در حضور همه مهریه را بخشیده است و غائله به این شکل خوابیده است.
علی سعیدی، رئیس دادگستری شهرستان بهمئی، در گفتوگو با «شهروند» در جواب این سوال که چطور میتوان مطمئن بود که خانواده دختربچه و داماد به صورت پنهانی کارشان را ادامه نخواهند داد، میگوید: «به آنها تفهیم شد که تا همینجا هم کار غیرقانونی کردهاند و طبق ماده 50 قانون خانواده کارشان جرم بوده است و از سوی دادستان پیگیری خواهد شد.
این صرفا یک تهدید نبوده است بلکه برای پدر عروس، داماد و عاقد پرونده قضائی تشکیل شده است. بنابراین با توجه به حساسیتی که این ماجرا پیدا کرده، بعید میدانم آنها بخواهند فعلا این موضوع را تکرار کنند.»
رسانهای شدن ماجرا به آگاهی عمومی کمک میکند
او در جواب اینکه چطور میتوان از تکرار این موضوع در مورد کودکان دیگر جلوگیری کرد، میگوید:
«قانون به ما این اجازه را میدهد که هر جا مورد مشابهی دیدیم، ورود کنیم.
به نظرم مردم باید بدانند که چنین قانونی وجود دارد و پدر نمیتواند دختر کوچکش را تا زمان بالغنشدنش شوهر بدهد.
رسانهایکردن ماجرا خیلی به تنبه عمومی کمک میکند و رسانهها در این زمینه نقش پررنگی ایفا میکنند.»
ناصر مختاری، رئیس بهزیستی بهمئی، هم ماجرا را برای «شهروند» اینطور تعریف میکند:
در صحبتهایی که با دختر داشتیم، متوجه شدیم که کاملا در دنیای کودکانه خودش سیر میکند
«به محض اطلاع از موضوع، اول صبح دیروز تیم اورژانس اجتماعی بهزیستی راهی خانه دختر شد.
فهمیدیم که برای شرکت در کلاسی به مدرسه رفته است.
یک تیم در خانه ماند تا با خانواده صحبت کند و تیم دیگری برای گفتوگو با کودک راهی مدرسه شد که خودم شخصا آنها را همراهی کردم.
در صحبتهایی که با دختر داشتیم، متوجه شدیم که کاملا در دنیای کودکانه خودش سیر میکند.
گزارش کامل موضوع برای ارایه به دستگاه قضائی هم در حال آمادهشدن است.»
مراسمی که برگزار شد به معنای شروع زندگی نبوده
او ادامه میدهد: «خانواده دختر و داماد برای ما توضیح دادند که مراسم درواقع همان «نشونهبندی» بوده که از رسمهای قدیمی عشایر شهرستان است.
این رسم به معنی آغاز زندگی نیست بلکه شروع نامزدی است اما ما معتقدیم این کار میتواند کودکی کودک را از او بگیرد و در مورد بچهها رسم بسیار غلطی است.
خانواده اصرار داشتند که صیغه عقد موقت هم برای این خوانده شده که مسائل شرعی در رفت و آمد خانوادهها حل شود اما باز هم برای مسئولان قضائی این موضوع قابل قبول نبود و ما هم اعلام کردیم که این مصداق بارز کودکآزاری است و نباید ادامه پیدا کند.»
مختاری میگوید: «شهرستان بهمئی یکی از شهرستانهای سفید کشور است؛
چون آمار بسیار پایینی در زمینه آسیبهای اجتماعی دارد اما به هر حال رسم و رسومات قدیمی و غلط هنوز وجود دارند که باید با فرهنگسازی اجرای آنها را متوقف کرد.
متاسفانه هنوز مقاومتهایی در این زمینه وجود دارد و تا زمانی که فرهنگسازی نشود و قانون به درستی اعمال نشود، نمیتوان جلوی این رسومات را گرفت.»
قبل از این اتفاق هم در مواردی شاهد ورود دستگاههای قضائی و بهزیستی به ازدواج کودکان بودهایم مانند ورود دادستان مشهد به ماجرای ازدواج دختر بچه 9 سالهای که درست در میانه جشن عروسی اتفاق افتاد و سروصدای زیادی هم در شبکههای اجتماعی به راه انداخت.
اما داستان در مورد بعضی از شهرها متفاوت است، طبق آمارها و بر اساس گفتههای رئیس ثبت احوال استان کهگیلویهوبویراحمد، در سال گذشته ۹دختر زیر ۱۰سال و ۴۵۸دختر زیر ۱۵سال در این استان ازدواج کردند.