«تتلو» چطور همچنان رکورد می‌زند؟

دکتر سعید معدنی، جامعه‌شناس در گفت‌و‌گو با شهروندآنلاین پاسخ داد

رفتارهای نامتعارف امیرحسین مقصودلو همچنان خبرساز است. او که با خروج از ایران در کلام و ‏عمل تندتر و نابه‌هنجارتر عمل می‌کند، در روزهای اخیر با یک درخواست در صفحه‌ شخصی‌اش ‏توجهات را به خود جلب کرد. مقصودلو از هواداران خود خواسته بود زیر یک پست 12‌میلیون ‏کامنت بگذارند تا او آهنگ تازه خود را منتشر کند. اما تعداد این کامنت‌ها به 15‌میلیون رسید تا ‏رکورد تازه‌ای در سطح جهانی ثبت شود. تا مشخص شود نمی‌شود او را در سپهر رسانه‌ای فارسی ‏ندیده گرفت. تتلو چرا این‌قدر خبرساز است؟ چرا میان عده‌ای از نوجوانان چنین محبوبیتی دارد. این ‏سوالی است که با دکتر سعید معدنی، جامعه‌شناس در میان گذاشتیم. ‏

  • پدیده‌ای به نام «تتلو» را چطور ارزیابی می‌کنید؟ چه چیزی باعث تفاوت و محبوبیت او شده ‏است؟ چرا کارهایش چنین بازتاب‌هایی دارد؟
    فکر می‌کنم که نسل جدید به جهت گسترش ارتباطات جمعی و به تبع آن ارتباط با جهان، نسل ‏متفاوتی شده است. این نسل درحال رشد است و در مقابل چهره‌ای که هنجارشکنی‌هایی دارد، واکنش ‏نشان می‌دهد. درواقع این هنجارشکنی‌ها نه‌تنها باعث توجه نوجوانان و جوانان می‌شود، بلکه توجه ‏مابقی اقشار جامعه را هم به خود جلب می‌کند. رفتارهای این شخص هم با بی‌توجهی به هنجارها، سنت‌ها، ‏باورها و اخلاقیات همراه است. این خودش باعث محبوبیت می‌شود. من احساس می‌کنم این مهمترین ‏نکته‌ای است که باعث جلب توجه مردم به او می‌شود؛ همین هنجارشکنی. البته آن‌چه درباره‌اش می‌گویند ‏این است که موسیقی او هم، با سن نوجوانان و جوانان مناسبت دارد و در جشن‌ها و محافل جوانانه ‏مورد استفاده قرار می‌گیرد. حالا ایشان از یک جایی به بعد هنجارشکنی‌هایش را هم شروع می‌کند؛ با ‏تغییر در تیپ ظاهری، خالکوبی‌ها، گوشواره انداختن و…. رفتارهایی که به ظاهر پیشرو و متفاوت ‏هستند. به خاطر همین جوان به او توجه می‌کند.‏

 

دکتر معدنی

رفتارهای این شخص هم با بی‌توجهی به هنجارها، سنت‌ها، ‏باورها و اخلاقیات همراه است. این خودش باعث محبوبیت می‌شود. من احساس می‌کنم این مهمترین ‏نکته‌ای است که باعث جلب توجه مردم به او می‌شود؛ همین هنجارشکنی. البته آن‌چه درباره‌اش می‌گویند ‏این است که موسیقی او هم، با سن نوجوانان و جوانان مناسبت دارد و در جشن‌ها و محافل جوانانه ‏مورد استفاده قرار می‌گیرد

یادمان هم باشد که نوجوانان، جوانان و تا حدودی میانسال‌ها در فضای مجازی حضور دارند و این ‏رفتارها را دنبال می‌کنند. همین هم باعث شده فالوورها و دنبال‌کنندگانش بالاتر باشند. اما یکی از اتفاقات ‏مهم در این بحث، ماجرای انتخابات بود؛ زمانی که ایشان به رقیب روحانی گرایش پیدا کرد، پیش ‏ایشان رفت و به این ترتیب بعضی از کسانی که آن زمان صفحه‌اش را دنبال می‌کردند، واکنش نشان ‏دادند و شنیده‌ام که کمی از دنبال‌کنندگانش کاسته شد.
این نشان می‌دهد که به‌هرحال شاخک‌های مردم ‏نسبت به انواع رفتارهای این پدیده‌ها حساس است. نکته دوم این است که در جامعه ما، کسانی که از ‏هنجارهای رسمی جامعه فاصله می‌گیرند یا علیه آنها رفتار می‌کنند، ناخودآگاه هوادارانی پیدا می‌کنند. من ‏خاطرم هست در یکی از شهرستان‌ها، کسی در انتخابات شرکت کرده بود که رفتار عجیبی داشت و کسی ‏اصلا فکرش را هم نمی‌کرد که این فرد برنده انتخابات شود. ولی مردم برای دهن‌کجی به بعضی ‏کاندیداهای دیگر و فضای رسمی، به ایشان رأی دادند. اینها عواملی هستند که باعث می‌شود ناگهان ‏دنبال‌کنندگان فردی به نام تتلو افزایش پیدا می‌کند. اما من فکر می‌کنم ایشان همیشه با این اقبال مواجه ‏نخواهد بود. چون این نوع واکنش‌ها، زودگذر هستند. عده‌ای بعد از مدتی احتمالا صفحه‌اش را ترک ‏می‌کنند و بیرون می‌آیند. ‏

  • یکی از ویژگی‌های او، خصوصا بعد از مهاجرت این بود که در صحبت کردن خیلی‌ بی‌پروا شد و حتی ‏به هوادارانش هم توهین کرد. کاری که ممکن است در رپرهای خارج از کشور هم دیده شود. نکته ‏دیگر استفاده از مواد مخدر روی صحنه بود که رسانه‌ای شد و حتی حالا تبلیغ و مشاوره هم درباره ‏مواد و مشروبات به طرفدارانش می‌دهد! اما اینها باعث انزوایش نشد و همچنان عده‌ای طرفدار او ‏هستند. این نکته چه چیزی را نشان می‌دهد؟ ‏
    این نوعی علاقه نیست و بخش بزرگی از آن کنجکاوی است. اگر یادتان باشد، کارهای ناجورتری هم ‏کرد مثل توهین به شجریان و حتی مقدسات. اما باز هم جوانانی پیگیر هستند. این علاقه به خاطر ‏هنجارشکنی اوست.‏
  • یعنی این موارد به روحیه ماجراجویی جوانان برمی‌گردد؟
    نسل نوجوان بیشتر دنبال تیپ‌هایی از این دست هستند که بدانند ماجراجویی‌های این افراد به کجا ختم ‏می‌شود. برای مثال وقتی با نوجوانانی که در خارج زندگی می‌کنند یا دانشجویان آن‌جا صحبت می‌کنید، ‏می‌گویند بعضی خوانندگان غربی هم روی سن این‌طوری صحبت می‌کنند. درواقع بچه‌ها وقتی با ‏دوستان‌شان به صحبت می‌نشینند می‌خواهند بگویند ما هم این موارد را دیده‌ایم و از قافله عقب نباشند. ‏خیلی‌ها برای این پیگیرند.
  • ‏فکر می‌کنید رویکردهایی از این دست چه تاثیری بر فرهنگ عمومی خواهد گذاشت؟ ‏
    من احساس می‌کنم موج‌هایی است که می‌آیند و می‌روند و نمی‌توانند تأثیر ماندگاری بر فرهنگ بگذارند. ‏اما بی‌تاثیر هم نیستند. همین فرد تا آنجایی پیش می‌رود که توان نوآوری داشته باشد. وقتی به تکرار ‏برسد و رقیب پیدا کند ممکن است افول کند و ستاره جدید پیدا شود. در درازمدت در فرهنگ تأثیر ‏می‌گذارد. این نوجوانان می‌خواهند در آینده فرزند داشته باشند و در نتیجه این نوع نگاه بر فرزندان آینده ‏هم تأثیر خواهد داشت. اما مدهای جدید می‌آید و نسل عوض می‌شود و محبوبیت به این شکل باقی ‏نخواهد ماند.‏
  • بخشی از هواداران درنهایت حفظ می‌شوند و این هواداران به‌عنوان کلوب‌های پیگیری هستند.‏
    بله، ولی ستاره‌ها زمانی در اوج‌اند و بعد افول می‌کنند. یا به تکرار می‌رسند یا توانایی‌شان کم می‌شود یا ‏رقیب جدید پیدا می‌کنند. ‏
ممکن است به این مطالب نیز علاقه‌مند باشید
۱ دیدگاه
  1. منيره می‌گوید

    مطالب تون درباره تتلو فاجعه است فاجعه

ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

از اینکه دیدگاه خود رو با ما در میان گذاشتید، خرسندیم.