برزخ میان سناتور و پروفسور
«شهروند» خوب و بدهای احتمال حضور برانکو ایوانکوویچ به جای ویلموتس را بررسی می‌کند
ویلموتس می‌رود و برانکو می‌آید. هیچ‌کسی در فوتبال ایران از مواجه‌شدن با این خبر شوکه نشد. ویلموتس آن‌قدر بد کار کرده و نسبت به فوتبال ایران در ماه اخیر بی‌تفاوت بوده که هیچ‌کسی بابت جدایی‌اش ابراز نگرانی نکرده است. خبر گزینه‌شدن برانکو هم موضوعی تکراری و قابل پیش‌بینی بود. اما چه اتفاقاتی افتاد که باعث شد فوتبال ملی ایران به امروز برسد.
تهدید ویلموتس نتیجه نداد
چند اتفاق مهم حضور ویلموتس که در گذشته سابقه نمایندگی مجلس در بلژیک را داشته در تیم‌ملی ایران را به چالش کشاند. اول تأخیر چند ماهه فدراسیون در پرداخت حق و حقوق این مربی که باعث شد اجرای کامل مفاد قرارداد به بیراهه برود. فدراسیون پول به مربی نمی‌داد و ویلموتس از طرفی دیگر تصمیم گرفت قید اقامت در ایران را بزند و در کنار خانواده‌اش در بلژیک بماند و فقط در آستانه شروع اردوهای تیم‌ملی به ایران سفر کند. بحران بعدی دو شکست متوالی مقابل بحرین و عراق بود که کام فوتبال ایران و مردم را حسابی تلخ کرد و تیم‌ملی را در شرایطی بسیار بد قرار داد. تهدید ویلموتس به فسخ قرارداد در آستانه بازی با عراق که باعث شد اردوی تیم‌ملی هم با پنج روز تأخیر آغازشود، بحران را به اوج رساند. اینجا بود که نگاه بازیکنان تیم‌ملی و جامعه فوتبال به ویلموتس تیره‌وتار و این مربی به منفعت‌طلبی و پول‌پرستی متهم شد. به‌هرحال ویلموتس برای حق و حقوق خودش به فوتبال ملی ایران ضربه‌ای بسیار بد زد. نکته مهم‌تر دیگر اینجا بود که وعده‌های او برای ارایه فوتبال هجومی هم در حد شعار باقی ماند.
فرصتی که از دست رفت
عملکرد فنی بسیار و برقرارنکردن ارتباط مناسب از سوی بازیکنان تیم‌ملی با ویلموتس باعث شد بلافاصله بعد از باخت به عراق شایعه احتمال قطع همکاری فدراسیون فوتبال با این مربی بر سر زبان‌ها بیفتد. به‌هرحال اتفاق حیرت‌انگیز این بود که ویلموتس بعد از بازی با عراق باز هم راهی کشورش شد تا دوباره دوره جدید مرخصی خود تا پایان سال را شروع کند. او در این مدت هیچ فشاری روی فدراسیون برای انجام کار بیشتر نمی‌آورد و مربی‌ای کاملا توصیه‌پذیر بود. درست نقطه مقابل کی‌روش. تیم‌ملی فیفا‌دی‌های پیاپی را از دست داد و صدای او درنیامد. درنهایت هم رتبه اولی در آسیا به علت نتایج ضعیف از دست رفت و در رنکینگ جهانی هم ٦ پله سقوط کردیم.
فدراسیون بیانیه داد و تکذیب نکرد
در چنین فضایی تقریبا همه می‌دانستند که فدراسیون و ویلموتس در مسیر قطع همکاری قرار گرفته‌اند. وقتی انتقادها به مرخصی‌های مربی بلژیکی به اوج رسید، فدراسیون فوتبال در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد در مذاکره با این مربی خواسته‌اند به مفاد قرارداد خود پایبند باشد و در ایران حضور پیدا کند. همزمان با این اتفاق هم در رسانه‌ها خبری منتشر شد مبنی بر اینکه اگر ویلموتس حاضر نشود خواسته‌های فدراسیون را بپذیرد، مذاکرات رسمی برای فسخ قرارداد انجام خواهد شد. جالب اینجاست که مدیران فدراسیون خبر‌های منتشرشده درباره فسخ قرارداد با ویلموتس را اصلا تکذیب نکردند.
ناگهان برانکو وارد شد
وقتی عکسی از دیدار سفیر ایران با برانکو در کرواسی منتشر شد، رسما شایعه احتمال سرمربیگری این مربی در تیم‌ملی ایران بر سر زبان‌ها افتاد. در چنین شرایطی فدراسیون فوتبال بیانیه‌ای عجیب منتشر کرد و ضمن تأکید بر اینکه روند مذاکرات با ویلموتس براساس مفاد قرارداد است، اعلام کرد گمانه‌زنی‌های رسانه‌ها را نه تکذیب می‌کنند و نه تایید! مدیران فوتبال ایران فقط وعده دادند که به‌زودی درباره شرایط و نتایج مذاکرات و سیاست‌هایی که در دستور کار دارند، برای مردم شفاف‌سازی خواهند داشت.
واکنش برانکو و ادامه مذاکرات
از روز گذشته رسانه‌هایی در بلژیک و کرواسی خبر احتمال فسخ قرارداد ویلموتس با ایران و سرمربیگری برانکو در تیم‌ملی را منتشر کردند. رسانه‌های ایران هم عملا برانکو را سرمربی بعدی تیم‌ملی معرفی کردند و مشخص شد بعد از تعیین تکلیف رسمی قرارداد ویلموتس و فسخ قرارداد با این مربی، فدراسیون و سرمربی کروات درباره جزییات قرارداد مذاکرات خود را انجام خواهند داد، اما چیزی که مشخص است برانکو به پیشنهاد سرمربیگری ایران جواب مثبت داده است. البته خود برانکو در مصاحبه‌ای کوتاه با خبرگزاری تسنیم واکنش قابل پیش‌بینی داشت که گفت: «تا این لحظه مذاکره‌ای با مسئولان فدراسیون نداشته‌ام. هیچ‌گونه تماسی بین من و مسئولان فدراسیون فوتبال وجود نداشته است.» طبیعتا چنین واکنشی به پرهزینه‌نبودن روند مذاکرات فدراسیون و ویلموتس برای فسخ قرارداد بود.
بدبینانه‌ترین حالت برای تیم‌ملی با برانکو
با اینکه برانکو ایوانکوویچ طرفداران زیادی درفوتبال ایران دارد و خیلی‌ها به‌دلیل حضورش در تیم‌ملی خوشحال می‌شوند، اما مسائلی درمورد او هست که می‌تواند در آینده مشکلاتی را برای تیم‌ملی به وجود آورد. مشکلاتی مثل روحیه‌های خاص این مربی که در گذشته منجر به اختلاف با برخی بازیکنان نیز شده بود. در ترکیب تیم‌ملی همین حالا بازیکنانی نظیر رامین رضائیان، سردار آزمون و … هستند که در گذشته با سرمربی کروات اختلاف داشتند. مثلا برانکو، رضائیان را از تیم‌ملی اخراج کرد و حتی شنیده می‌شد در محافل خصوصی گفته این بازیکن مشکلات اخلاقی دارد. در چنین شرایطی آیا برانکو حاضر است رضائیان را که در سال‌های اخیر یکی از بهترین‌های تیم‌ملی بود، در تیم‌ملی نگه دارد؟ در مسأله آزمون هم او حالا گلزن‌ترین مهاجم تیم‌ملی است، اما چند ماه قبل بود که خودش و پدرش مصاحبه‌های تندی علیه برانکو کردند و از طرفی سرمربی سابق سرخ‌ها نیز پاسخ آنها را به تندی داد و فضای رسانه‌ای عجیبی ایجاد شد. حال فرض کنید با این شرایط برانکو سرمربی تیم‌ملی شود، آیا او می‌تواند به سادگی از نام آزمون بگذرد؟ آیا سردار فوتبال ایران حاضر است با دل و جان برای تیمی که ایوانکوویچ سرمربی‌اش است، بازی کند؟ از این گذشته بی‌تردید بسیاری از استقلالی‌ها از حضور برانکو در رأس کادر فنی تیم‌ملی ناراحت می‌شوند. به عبارت بهتر می‌توان گفت که با جایگزینی برانکو به جای ویلموتس دوقطبی‌ای که تا‌سال گذشته همین موقع درباره کی‌روش و برانکو وجود داشت، ادامه پیدا کند. بسیاری از طرفداران کی‌روش در آن مقطع استقلالی‌ها بودند و البته پرسپولیسی‌ها از سرمربی کروات وقت تیم خود حمایت می‌کردند. حالا نیز اگر برانکو هدایت ایران را برعهده بگیرد، احتمالا شاهد آن خواهیم بود که صدای اعتراض استقلالی‌ها بلند شود و این مسأله نیز در فضای مجازی جو عجیبی به وجود آورد. این مربی کروات درباره انتخاب بازیکنان نیز بارها نشان داده سلایق خاصی دارد. زمانی که او در تیم‌ملی ایران حضور داشت، نفراتی مثل بداوی، کاملی‌مفرد و … را سال‌ها در تیم ملی بازی داد و در پرسپولیس هم این مسأله با امثال ربیع‌خواه تکرار شد. خیلی‌ها نگران هستند که برانکو بخواهد این رویه را درباره برخی بازیکنان در تیم‌ملی کنونی نیز ادامه دهد که آنوقت می‌تواند مشکلات زیادی را به وجود آورد. بی‌تردید او در تیم‌ملی نمی‌تواند همه را راضی نگه دارد و اگر هوشیار نباشد، این موضوع می‌تواند یک معضل بزرگ را برایش رقم بزند.
خوشبینانه‌ترین حالت برای تیم‌ملی با برانکو
شهروند| برانکو از مدت‌ها قبل گزینه سرمربیگری تیم‌ملی ایران بود. در زمانی که فدراسیون برای قطع همکاری با کارلوس کی‌روش به جمع‌بندی نهایی رسیده بود، از وزارت ورزش به مهدی تاج توصیه کرده بودند که با توجه به فضای فعلی فوتبال ایران ریسک بزرگی نکنند و هدایت تیم‌ملی را به این مربی کروات بدهند. در آن مقطع البته مهدی تاج تصمیم گرفت بدون توجه به فشارها و توصیه‌ها با مربی بزرگ خارجی‌ای برای جانشینی کی‌روش مذاکره کند. این درحالی است که توافقاتی رسمی با برانکو برای سرمربیگری در تیم‌ملی ایران انجام و شایعه‌اش هم در رسانه‌ها منتشر شده بود. برانکو وقتی دید برنامه‌هایش برای رسیدن به نیمکت تیم‌ملی ایران به نتیجه نرسید، تصمیم قطعی برای قطع همکاری با پرسپولیس را هم گرفت و رسما با الاهلی در شرایطی که هنوز فصل تمام نشده بود، توافق کرد و در پایان فصل هم به شکلی که همه به یاد دارند، از ایران رفت. با این حال همه می‌دانند که او آرزوی سرمربیگری دوباره تیم‌ملی را در سر داشت. در شرایط کنونی هم شاید از نظر خیلی‌ها او بهترین گزینه برای هدایت تیم‌ملی ایران باشد. برانکو چون سال‌ها در ایران زندگی کرده است، نه‌تنها زیروبم فوتبال و جامعه ایران را می‌شناسد، بلکه اهل جنجال و حاشیه هم نیست. او کارنامه موفقی از خود در دوران مربیگری در پرسپولیس بر جای گذاشت و اگر کری‌های هواداری را فاکتور بگیریم، مربی‌ای کاملا موجه به حساب می‌آید. با قطع همکاری با ویلموتس اگر فدراسیون بخواهد با مربی خارجی دیگری جز برانکو قرارداد امضا کند، باز هم نیاز به گذر زمان برای آشنایی با بازیکنان، لیگ برتر، شرایط فوتبال ایران و… خواهد داشت. انتخاب برانکو اما تمام این نگرانی‌ها را برطرف‌می‌کند و مهم‌تر این است که این مربی شناختی کامل از فوتبال آسیا و حریفان ایران نیز دارد. اما انعقاد قرارداد با برانکو هزینه سرسام‌آور مالی روی دست فدراسیون نمی‌گذارد و آنها می‌توانند با قراردادی معقول و مناسب این مربی را به خدمت بگیرند و دیگر شاهد ولخرجی‌های حیرت‌انگیز در قرارداد سرمربی تیم‌ملی نخواهیم بود. او به هیچ عنوان اهل آوردن بهانه و قهر‌کردن هم نیست و در این سال‌ها به خوبی نشان داده با سخت‌ترین شرایط هم می‌تواند کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام بدهد. برانکو با هدایت تیم‌ملی همچنین انگیزه دارد که خیلی چیزها را به‌ویژه به کارلوس کی‌روش ثابت کند و قطعا می‌تواند مقدمات را برای اینکه تیم‌ملی فوتبالی هجومی ارایه دهد، فراهم کند.
تغییر سرمربی ریسک بزرگی است
ناصر ابراهیمی سرمربی سابق تیم‌ملی
از اول هم مشخص بود بعد از کی‌روش هر مربی‌ای که به ایران بیاید، کار دشواری پیش‌رو دارد. به هرحال کی‌روش هشت‌سال در ایران بود و آزمون و خطاهای خود را پشت‌سر گذاشته بود و می‌دانست راه موفقیت در ایران چیست. او با سیستم و البته اخلاق خاص خودش نتایج خوبی گرفت و تیم‌ملی را در سال ٢٠١٨ خیلی راحت به جام‌جهانی برد؛ اگرچه در دو دوره‌ای که او سرمربی تیم‌ملی در جام‌ملت‌های آسیا بود، بازهم طلسم قهرمانی ما شکسته نشد. درمجموع کارنامه فنی کارلوس کی‌روش قابل قبول بود و ویلموتس بدشانسی آورد که با توقعات بالایی بعد از او مواجه شد. البته برخی از بازیکنان هم دیگر انگیزه دوران حضور کی‌روش را در زمین ندارند. در این میان ویلموتس می‌خواست سیستم بازی تیم‌ملی را هم تغییر دهد که موفق نبود. با اینکه در دو بازی اخیر نتایج خوبی نگرفتیم، اما از نظر من تغییر سرمربی در شرایط فعلی کار سختی است. اینکه دوباره بعد از چندماه یک مربی جدید بالای سر تیم‌ملی بیاید، ریسک بزرگی است که مشخص نیست جواب می‌دهد یا خیر. برانکو هم که الان نامش برای جانشینی ویلموتس مطرح شده، در پرسپولیس کارنامه خیلی خوبی از خودش به جای گذاشت و شناخت نسبتا خوبی هم از فوتبال ایران دارد. البته او در عربستان نتوانست حتی پنج بازی هم دوام بیاورد و با شکل بدی از آنجا اخراج شد. فدراسیون باید به تبعات مالی این تغییرات هم فکر کند. از آن طرف خودشان می‌گویند پول نداریم و از این طرف می‌خواهند سرمربی تیم‌ملی را اخراج کنند و به او غرامت بدهند. حالا اگر یک مربی ایرانی روی نیمکت تیم‌ملی بود، دایما می‌گفتند بودجه نداریم. فدراسیون قبل از اینکه برای تغییر به این بزرگی تصمیم بگیرد، باید از بزرگان فوتبال مشورت می‌گرفت. البته تغییر چیز عجیبی نیست و همه جای دنیا این اتفاق می‌افتد، اما باید کارشناسی صورت بگیرد تا تغییرات باعث پیشرفت شود، نه اینکه شرایط را بدتر کند. با اینکه برانکو قبلا سابقه سرمربیگری تیم‌ملی ایران را هم داشته و در این چند‌سال هم به واسطه حضور در پرسپولیس با فضای فوتبال ایران آشنا بوده، اما بازهم می‌گویم تغییر روی نیمکت تیم‌ملی ریسک بزرگی است. با این حال اگر قرار به تغییر باشد، بهتر است هرچه زودتر انجام شود.
غرامتی که کار را سخت کرده است
تکلیف ویلموتس چه می‌شود؟
مارک ویلموتس قرارداد دو‌میلیون و ٧٠٠هزار یورویی با فدراسیون فوتبال ایران امضا کرده و کوچک‌ترین گاف و اشتباه در مسیر قطع همکاری با او می‌تواند فاجعه‌ای مالی و بزرگ برای فوتبال کشور به دنبال داشته باشد. این مربی برایش مسجل شده که کارکردن در ایران برایش راحت نخواهد بود و تا روز آخر حضورش در کشور ما برای دریافت مطالباتش باید مشکلات زیادی را پشت‌سر بگذارد، ضمن اینکه با رفتاری که در آستانه بازی با عراق از خود نشان داد، دیگر مردم و جامعه فوتبال هم برایش احترامی قایل نیستند. همچنین این مربی هم حاضر نیست به همراه خانواده‌اش در ایران زندگی خود را بگذارد و دوست دارد پروازی باشد که فدراسیون فوتبال این مورد را نمی‌پذیرد. درچنین شرایطی مدیران فوتبال ایران در نامه‌نگاری رسمی خواسته‌های جدی خود برای ادامه قرارداد را به این مربی اعلام کردند و ویلموتس همزمان خواست تا فکر کند. این قضیه به خوبی نشان می‌دهد که طرفین هم هیچ اعتقادی به ادامه همکاری ندارند؛ چراکه از مدت‌ها قبل قراردادی امضا شده و باید طبق آن کارها انجام شود، منتهی شایعه شده که ویلموتس خواهان انعقاد قرارداد جدید با فدراسیون شده است که مهدی تاج و همکارانش هم زیربار آن نمی‌روند. به این ترتیب طرفین تلاش می‌کنند یا بیشترین امتیاز را برای فسخ قرارداد از طرف مقابل طبق مفاد قرارداد بگیرند، یا برای قطع همکاری با کمترین خسارت به یک توافق دو‌جانبه برسند. مسأله بسیار مهم اینجاست که در شرایط کنونی مارک ویلموتس هنوز سرمربی تیم‌ملی ایران بوده و قراردادش فسخ نشده است، اما شواهد و قرائن نشان می‌دهند که در آستانه این اتفاق جنجالی و پرحاشیه هستیم.